Öncelikle bazı kavramları açıklamak istiyorum:
1. METABOLİZMA: Vücudun tüm(kaslar, karaciğer, beyin, diğer organlar) doku ve hücrelerindeki yapım ve yıkım olaylarıdır. Bağırsaklardaki sindirim(hidroliz) olayları da metabolizmaya dahildir, ancak sindirim tek başına metabolizma demek değildir, metabolizmanın bir parçasıdır.
2. METABOLİZMA HIZI(Bazal metabolizma hızı): Vücudun tam dinlenme(hiç hareket etmeden) halinde harcadığı enerjiye denir.
3. BAĞIRSAK HAREKETLİLİĞİ(motilite): Bağırsağın besinleri ve besin artıklarını kolona ve rektuma gönderirken yaptığı çalışmalardır. Görüldüğü gibi yukarıdaki 3 tanım da birbirinden çok farklıdır. Bağırsak hareketliliğinin metabolizmayla doğrudan ilgisi yoktur. Bağırsaklarda geçen sindirim işleminin hızlı veya yavaş olması bağırsak hareketlerini etkilerken, vücudun harcadığı/harcayacağı kaloriyle(metabolızma hızıyla) ilgisi yoktur.Yani çok tuvalete çıkan birinin ‘’metabolizması hızlı’’ demek yanlıştır. Metabolizması hızlı olan biri çok tuvalate çıkıyor da olabilir ama bunun tersi doğrudur diyemeyiz. Bağırsak hareketliliğinin temel amacı gıdaların sindirim ve emilimlerini ideal bir zamanda yapıp, iş bittikten sonra kalan/emilmeyen maddeleri dışarı atmaya çalışmaktır. Çok tuvalate çıkmak sindirimin iyi olduğunu kanıtlamaz, aksine sindirim ve emilim bozuk da olabilir.
PEKİ BAĞIRSAK HAREKETLİLİĞİM ARTARSA ZAYIFLAR MIYIM? – Bağırsak hareketliliğini artıran bazı ilaçlar(laksatifler), maddeler ve bazı bitki çayları(aşağıda değineceğim) gıdaların sindirilmesine ve emilmesine yeterli zaman bırakmadığı veya engellediği için, kişinin gıdalardan faydalanmasını azaltır. Gıdalar emilmeden bağırsakta hızlıca ilerler ve sonra atılır. Bu durum kısa vadede kişinin zayıflamasına neden olur. Yalnız bu (sağlıksız) bir zayıflamadır. Yani metabolizmayı hızlandırarak değil tam tersine metabolizmayı yavaşlatarak zayıflama gerçekleşir. Bu sağlıksız zayıflama, kişinin ilaçları/çayları bıraktıktan sonra hızla kilo almasına neden olur. Tabi bu maddelerin vücuda verdiği kalıcı zararları saymıyorum. – Bağırsak hareketliliği, bozuk bir gıda aldığımızda da artar. Bunun nedeni vücudun o bozuk gıdayı bir an önce vücuttan atmaya çalışmasıdır. Birçok gıda zehirlenmesinde ishal görülür, bunun nedeni budur. Gıda zehirlenmeleri veya diğer ishal yapan hastalıklar/durumlar da kişinin zayıflamasına neden olur.
GELELİM METABOLİZMAYI HIZLANDIRIYOR DENEN BAZI MADDELERE:
ACI BİBER: Metabolizmayı hızlandırdığına dair bilimsel kanıt yoktur. Acı bibere, acı hissini verdiren madde kapsaisindir(biber bitkisinin meyvelerini memelilerden korumak için oluşturduğu toksin). Acı biber yendiğinde vücut onu bir an önce atmaya çalışır ve bağırsak hareketliliği artar. Bu durumun kalori harcamayla veya metabolizmayla ilişkisi yoktur. Acı biber yiyerek zayıflamaya çalışmak mantıken gıda zehirlenmesine benzerdir. Özellikle bazı medyatik doktor ve diyetisyenler metabolizmayı hızlandırdığını iddia ederek acı biberli kürler vs öneriyorlar. Maalesef bu önerilerin hiç bir bilimsel dayanağı yoktur. Yapılan az sayıda sözde bilimsel çalışmanın da kalitesi ve geçerliliği rahatlıkla tartışılabilir. Acı biberin bilinen en önemli zararı hemoroid(basur)e sebep olmasıdır. Şimdi ben bunu yazınca acı biber seven ve hemoroid sorunu olmayanlar bana itiraz edecekler ama sakin olun ve kendinizden yola çıkmayın. Acı biber herkeste hemoroid yapacak diye bir kesinlik yok ama yapma ihtimali yüksektir. Çok acı seven ve hiçbir sağlık sorunu olmayan insanlar da var. Yine irritabl bağırsak sendromu olan hastalar için acı biber çok zararlıdır ve şikayetlerin artmasına neden olur. son olarak bir örnek vereyim: Bildiğimiz gibi ülkemizde en çok acı tüketilen iller GAZİANTEP, ADANA, ŞANLIURFA, HATAY…vs dir. Bu saydığım illerde obezite ve obeziteye bağlı diyabet(tip2) hastalığı da ortalamanın üzerinde. Eğer iddia edildiği gibi acı biber metabolizmayı hızlandırsa ve yağ yakımını artırsaydı bu bölgenin insanları gayet fit ve dümdüz bir karınla dolaşıyor olurlardı.
Kilo vermek ve her zaman forma kalmak metabolizmanızın her zaman hızlı çalışması gerekir. Akdi takdir de yavaş çalışan metabolizma fazla kiloya sahip olmanıza neden olabiliyor. Peki, bazı çayları tüketerek metabolizmanızı hızlandırabileceğinizi biliyor musunuz? İşte metabolizmayı hızlandıran çaylar....
Beslenme ve diyet uzmanları, metabolizmanızı hızlandırmak için sık sık egzersiz yapmanızı söylüyor. Bunun dışında metabolizmayı tükettiğiniz bazı çaylar sayesinde de hızlandırabilirsiniz.
YEŞİL ÇAY
Yapılan pek çok araştırma yeşil çayın metabolizmayı hızlandırmasının yanı sıra yağ yakımını da kolaylaştırdığını söylüyor. Yeşil çay metabolizmayı yüzde dörde kadar hızlandırıyor.
OOLONG ÇAYI
Oolong çayı, vücutta bulunan yağların enerji olarak kullanılmasını sağlarken fazla yağların yakılmasına yardımcı oluyor. Aynı zamanda metabolizmanın olduğundan daha hızlı çalışmasını sağlıyor.
BEYAZ ÇAY
Pahalı fiyatı ile dikkat çeken beyaz çay, vücuda alınan yağların depolanmasını önlüyor. Bileşeninde bulunan "epiogallocateschin -3-gallat" sayesinde besin yoluyla alınan yağların yakımını kolaylaştırıyor.
ZENCEFİL ÇAYI
Zencefil çayı, damarlardan kanın daha hızlı akmasını sağlayarak beden sıcaklığının artmasını sağlıyor. Bu durumda metabolizmanın hızlanmasına neden oluyor. Bunlarla birlikte zencefil çayı, sindirim sisteminin sağlıklı çalışmasına engel olan bakterileri öldürüyor.
TARÇIN ÇAYI
Diyet yapanlara çok sık önerilen tarçın, baharat olarak tüketilebildiği gibi çay olarak da tüketilebiliyor. Metabolizmayı hızlandıran tarçın çayı, yağların kolaylıkla yakılmasını sağlıyor.
MATE ÇAYI
Zayıflama çayları arasında en çok talep gören çaylardan biri mate çayıdır. Güney Afrika'da yetişen mate ağacının yapraklarından elde edilen çay, kilo almaya engel olarak yağ yakımını ve metabolizmayı hızlandırıyor.
Kaynak1 : Diyetisyen Tuncay apaydın ..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder