Lavanta, Latincede yıkamak anlamına gelen ‘lavare’ kelimesinden türemiş “Lavandula” ismiyle bilinir. Ballıbabagiller familyasındandır. Haziran ve Temmuz aylarında göz alıcı güzellikte ve ahenkli çiçekler açan yarı çalımsı çokyıllık bir bitkidir. Lavantanın anavatanı Akdeniz ülkeleridir. Tüm Avrupa, Akdeniz ve de Ege denizi kıyılarında bol miktarda doğal koşullarda yetişir.
Lavanta bir süs bitkisi olmaktan çok daha ötede bir bitkidir. O müthiş kokusuyla, güzelliğin, zarafetin ve hoşluğun sembolüdür. Farklı aroması, enfes kokusuyla yemeklerde ve salatalarda zengin tatlar elde etmek için müthiş bir çeşnidir. Nefese tazelik verdiğinden temiz ve ferahlatıcı bir tadı vardır. Lavanta bitkisini yakından tanımayanlar onun bu enfes kokusunun sadece çiçeklerinde olduğunu sanabilir. Oysa lavantanın yaprakları ve yaprak sapları da aynı muhteşem kokuya sahiptir.
Yüzyıllardır farklı toplumlarda ve kültürlerde analjezik, anti bakteriyel, antidepresan ve uyku bozukluklarını giderici şifalı bir bitki olarak kullanılmıştır. Ortaçağ ve Rönesans’ta vebadan korunmak için binaların zemini lavantayla kaplanırdı. Meryem Ana, güveleri giysilerden uzak tuttuğundan lavantayı çok severmiş. Eski Mısır’da mumyalama işleminde kullanılan Lavanta, Hindistan ve Tibet’te psikolojik sorunlarla mücadelede kullanılmıştır.
Lavanta bitkisinden; lavanta çayı, lavanta yağı, lavanta tentürü, lavanta kolonyası, lavanta sabunu ve şampuanı üretilir. Ayrıca içeriğindeki lavanta esansının zenginliğiyle parfümeri endüstrisinde hammadde olarak kullanılır.
Halk arasında kurutulan yaprakları kaynatılarak lavanta çayı içmenin karaciğer metabolizmasını güçlendirdiğine, hepatit B ve C hastalığına iyi geldiğine, baş ağrılarını dindirdiğine inanılır. Bu çok yönlü ve içeriğinde zengin yağlar barındıran bitkinin antiseptik özelliğinden dolayı halk tarafından ev hijyeninde kullanımı da yaygındır. Her tür istenmeyen böceği ve sineği uzak tuttuğuna inanılır.[1]
Uygun şartlarda kurutulan lavanta, ağzı kapalı bir kapta, loş, serin ve kuru bir ortamda saklandığında ömrü 1 yıldır.
Lavanta Çayının Faydaları
Akdeniz’in güneşli, taşlık ve dağlık bölgelerine özgü bir bitki olan lavanta günümüzde Güney Avrupa dışında Avustralya, Arap Yarımadası, Rusya, Afrika ve Amerika Birleşik Devletleri’nde yetiştirilmektedir. 60-100 santimetre yüksekliğe kadar uzayabilen bitki çok dallıdır ve yeşil yaprakları yukarı doğrudur.
Lavantaya güzel kokusunu mor, mavi-mor renkli çiçeklerinin içinde bulunan yağ verir. Lavanta kokulu ürünler bu yapraklardan elde edilen öz ile hazırlanmaktadır. Geleneksel olarak parfüm yapımında, bahçe bitkisi ve dekoratif amaçlı olarak kullanılan bitki en iyi gün boyu güneş gören ortamlarda yetişmektedir.
Uykusuzluğa iyi gelir
Sakinleştirici özelliği vardır
Kaygıyı giderir
Stresi azaltır
Şişkinliği alır
Kolik tedavisinde kullanılır
Depresyon belirtilerini hafifletir
Migren nedeniyle oluşan baş ağrısına iyi gelir
Soğuk algınlığının çabuk geçmesine yardımcı olur
Öksürüğü alır
Astım belirtilerini hafifletir
Solunum yollarını rahatlatır
Terlemeyi arttırır
Ateş düşürücüdür
Ağız kokusunu giderir
Kabızlık ve ishale iyi gelir
Toksinlerin vücuttan atılmasını sağlar
Bağışıklık sistemini güçlendirir
Lavanta Çayı Nasıl Hazırlanır?
2 bardaklık su kaynatın ve ateşin üzerinden alarak 2 çay kaşığı kurutulmuş lavanta koyun. Demliğin kapağını kapatıp 5-10 dakika kadar demlenmesini bekledikten sonra içebilirsiniz. Zaman içinde damak tadınıza göre sizin için en uygun olan lavanta miktarını ve demleme süresini belirleyebilirsiniz. Tatlandırmak için bal ve birkaç damla limon kullanabilirsiniz.
Lavantanın Sağlığa Faydaları
Lavanta çayı tarih boyunca sinirleri yatıştırmak, uyku bozukluklarının tedavisinde, romatizma ağrılarını hafifletmek için tüketilmiştir. Ancak lavanta sadece çay formunda değil yapraklarından elde edilen yağ ile kas ağrılarını hafifletmek, akne tedavisi, saç köklerini güçlendirmek gibi farklı kullanım alanlarına sahiptir.
Uyku getirmesi için halk arasında yastığa bir kaç damla lavanta yağı damlatmak oldukça popüler bir uygulamadır. Yine yağ olarak yanık ve açık yaraların temizlenmesinde kullanılır. Maden suyuna birkaç damla lavanta damlatıp güneşten yanmış cilde sürerek yumuşamasını sağlayabilirsiniz. Düzenli olarak lavanta yağıyla saç derisine masaj yapıldığında saç derisi yumuşar ve saç kökleri güçlenir.
Özellikle yaz aylarında sinek ve böcek sokmasından korunmak için bir miktar ayçiçek yağı içine bir kaç damla lavanta yağı damlatarak cildinize sürebilirsiniz.
Bitki uzmanları lavanta yağını mantar enfeksiyonları, açık yaralar, sivilce, egzama tedavisi için tavsiye etmektedir. Yağ bu tip cilt hastalıklarında yayılmayı engeller ve cildin sorunlu bölgesinde gözle görülür iyileşme sağlar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder