Proteinler Ne işe Yarar Özellikleri Nedir

Bu yazımda sizlere vücut için oldukça önemli bir yeri olan proteinler hakkında bilgiler aktarmak istiyorum. Nedir, ne değildir, görevleri nelerdir kısaca bahsedeceğiz proteinler hakkında.

Protein Nedir ne işe Yarar: Proteinler hücrelerdeki bütün biyolojik olayların yapı taşıdır. Hücreler içerisinde gerçekleşen olaylar; yüz binlerce farklı proteinin kendilerine verilmiş olan vazifeleri mucizevi bir şekilde yerine getirmeleri ile devam eder.
Kanımızda bulunan hemoglobin proteini oksijen taşımacılığında vazife görmekte, antikor denilen proteinler vücudumuzun savunma sisteminin temelini oluşturmakta, insülin hücrelerimize glikoz/şeker alımını sağlamakta, keratin saç ve tırnak yapımızı meydana getirmekte, enzim adı verilen proteinler hücre içi kimyasal reaksiyonları mükemmel bir hız ve doğrulukta yerine getirmektedir. Peki hepsini saymamız imkansız olan bu kadar çok ve birbirinden tamamen farklı vazifeleri yerine getiren proteinler neden yapılmışlardır?

Protein Çeşitleri: Doğada çok çeşitli protein bulunur, canlıların türüne , aynı türün bireylerine, canlının doku ve organlarına göre, bulundurduğu proteinin çeşidi farklılık gösterir. Bir hücrenin yapısında 2000 kadar değişik protein bulunduğu sanılmaktadır.
Proteinler , yapılarımdaki maddelere göre basit Proteinler ve bileşik Proteinler olmak üzere iki grupta toplanabilir.
Basit Proteinler: Hidroliz edildiğinde yalnız amino asitlere asit veren proteinlere basit protein denir. Yapılarında amino asit dışında madde bulunmaz. Başlıca basit proteinler şunlardır: Albüminler, globilinler, glütelinler, prolaminler, skleroproteinler, protaminler, histonlar.
Bileşik Proteinler: Bileşik proteinlerin yapılarında proteinlere ek olarak nükleik asit, karbonhidrat ve fosforik asit gibi protein olmayan maddeler bulunur. En önemlileri şunlardır.
Proteinlerin Görevleri Nedir? Proteinlerin hayvan vücudunda ve metabolizmasında üstlendiği görevleri şu şekilde sıralamak mümkündür.
– Proteinler hayvan vücudunda organların ve yumuşak dokuların yapı unsurudur.
– Büyüme ve erginlik dönemlerinde yeni dokuların yapılmasında etkindirler.
– Yıpranan dokuların onarılması işlevine sahiptirler.
– Enzimlerin ve hormonların yapımında görev alıp yapılarında bulunurlar.
– Sinirsel uyarıların iletiminde rol oynarlar.
– Canlıya destek olma ve hareket olanağı sağlamada görev alırlar.
– Vücudun hastalıklara karşı dayanıklılığında ve hastalık etkenlerine karşı korunmada kullanılırlar.
– Oksijen ve diğer maddelerin vasküler yolla taşınmasında görev alırlar.
– Kanın pıhtılaşmasında rol oynarlar.
– Su ve elektrolit dengesinin korunmasında doğrudan yada dolaylı olarak görevleri vardır.
Protein Bakımından Zengin Diğer Gıdalar (100 gramında): Hamsi (14.5 gram) Kuşkonmaz (2.9 gram) Muz (1.2 gram) Kepek Ekmeği (11 gram) Brokoli (4.2 gram) Havuç (0.6 gram) Mezgit (16.4 gram) Kuzu Eti (19.9 gram) Istakoz (26.41 gram) Tam Yağlı Süt (3.3 gram) Portakal (1.1 gram) Makarna (12.5 gram) Fıstık Ezmesi (24.9 gram) Bezelye (5.9 gram) Yulaf (11 gram) Patates (2.1 gram) Karides (17 gram) Esmer Pirinç (6.9 gram) Ispanak (2.8 gram)
Günlük Protein İhtiyacı Ne Kadardır? Sağlık uzmanları, erkekler için 55.5 gram, kadınlar içinse 45 gram proteinin günlük ihtiyacı karşılamaya yeterli olacağını belirtiyorlar. Günde 1-2 öğün, protein bakımından zengin yiyecekler yemek bu miktarlarda protein almanızı sağlayacaktır. Türk mutfağında en çok yenen yemekler düşünüldüğünde ihtiyaçtan fazla protein tükettiğimiz söylenebilir. Çocukların ihtiyaç duyduğu protein miktarı ise yaşa ve kiloya bağlı olarak değişmektedir. Ortalama bir değer vermek gerekirse; 4-6 yaş arası normal kilodaki çocuklar 22 gram, 7-10 yaş arasındaki çocuklar günde 28 gram protein tüketmelidir. Tabii bu proteinin alındığı kaynağın “kalitesi”ne dikkat edilmelidir.