Dutun Faydaları Nelerdir? Dut Nelere İyi Gelir?

Dut, çiçekli bitkiler türündeki Moraceae familyasına ait bir meyvedir. Dut, yapraklarını döken ağaçlar üzerinde yetişen dutun 10 ile 16 arasında türü bulunmaktadır. Dünya genelinde bulunan birçok ılıman bölgede yetişebilen dut, yabani bir bitkidir. En başlarda hızlı bir şekilde büyüyen dut, sonradan yavaş bir şekilde büyümeye devam etmektedir ve nadiren 10-15 metre uzunluğa ulaşabilmektedir. Dut meyvesinin kendisi ise genellikle, 2-3 cm uzunluğunda yetişmektedir. Olgunlaşmamış dut meyvesi beyaz, yeşil ya da soluk sarı renklidir. Birçok renkte çeşidi olan dut, olgunlaştığında koyu mor ya da siyah renkli hale gelmektedir ve tamamen olgunlaştığında oldukça tatlı bir lezzete sahiptir. Yeşilimsi beyaz renkli olan dut ise, oldukça yumuşak bir lezzete sahiptir. Genellikle açık renkli dutlar, koyu renkli dutlara göre daha hafif ve yumuşak bir lezzete sahiptir.
Olgunlaşmış ve yenilebilen türde olan dutlar, sakızın içeriğinde, reçel yapımında, tatlılarda, keklerde ve turtalarda kullanılabilmektedir. Bunun yanı sıra dut, çay, şerbet, şarap ve likörlerin içeriğinde bulunabilmektedir.

Siyah renkli dutların esas yetişme alanı Güneybatı Asya’dır. Kırmızı renkli dutların esas yetişme alanı ise Kuzey Amerika bölgesidir. Ama, siyah, kırmızı ve beyaz dut, Avrupa’nın güneyinde, Orta Doğu’da, Afrika’nın kuzeyinde ve Hint Yarımadası’nda yayılım göstermektedir. Eskiden beri geleneksel olarak ilaç ve tedavi amaçlı kullanılan dut, özellikle mantar ve saçkıran hastalıklarının tedavisinde kullanılmıştır.

Ülkemizin hemen hemen her bölgesinde yetişen dut yaz aylarında sıklıkla tüketilen ve çok sevilen meyvelerden birisidir. Beyaz ve kara dut olmak üzere iki çeşidi bulunan dut kurutularak tüketilebildiği gibi pekmez, şerbet ve pestili yapılarak da uzun süre saklanarak tüketilebilir.
Dut yaz aylarının en sevilen meyvesi olsa da güneşte kurutularak uzun süre saklanabilmekte ve her mevsim faydalarından yararlanılabilmektedir.
Besin değeri oldukça yüksek olan dut içerisinde A, C ve K vitaminleri, kalsiyum, fosfor ve demir bulunmaktadır. Antosiyanin, lutein, flavonoidler, zea-ksantin, A karoten ve B karoten bakımından da çok zengindir. Ayrıca dut iyi bir antioksidan kaynağıdır. Bu sayede vücudun genel sağlığı için oldukça faydalıdır. Dutun faydaları nelerdir bu konuda bilgi edinmek istiyorsanız eğer yazımızın devamını mutlaka okuyun.

Dutun Faydaları Nelerdir?

Kanseri önlemeye yardımcı olur: Antioksidan özelliği oldukça yüksek olan dut, vücutta serbest radikaller ile savaşarak kanser oluşum riskini azaltır. Özellikle prostat kanserinin oluşmasını önlemek için, prostatta kanser hücrelerinin oluşmasını engeller. Ayrıca tümör oluşumunu da engellemeye yardımcı olur.
Kanı temizler: İçeriğinde yüksek miktarda demir bulunan dut, kırmızı kan hücrelerinin sayısını arttırır ve kanın temizlenmesini sağlar. Kanı temizleyici özelliği olduğu için kan ile ilgili hastalıkların tedavisinde etkin olarak kullanılabilir.
Kan pıhtılaşmasını önler: Kan dolaşımının daha rahat gerçekleşmesi için kan basıncının sağlıklı bir seviyede olmasını sağlar. İçeriğinde bulunan yüksek miktarda demir sayesinde kansızlık sorununu ortadan kaldırmaya yardımcı olur.
Karaciğeri temizlemeye yardımcı olur ve böbrekleri güçlendirir: Karaciğer ve böbreklerdeki toksinleri temizleyen dut bu organların fazladan çalışıp yorulmalarının önüne geçer. Karaciğer ve böbreklerin çalışmasını desteklediği için dolaylı olarak da kalp ve damar sağlığını korumaya da yardımcı olur.
Soğuk algınlığı ve grip oluşumunu önler: İçerisinde bol miktarda C vitamini ve flavonoidler bulunduran dut bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur. Özellikle kış aylarında tüketilen kuru dut sayesinde soğuk ve grip algınlığı oluşumunun önüne geçebilir ve kısa sürede tedavi olmayı sağlayabilirsiniz.
Kan şekerini düzenlemeye yardımcı olur: İçeriğinde bulunan flavonoideler sayesinde dut kan şekerinin dengede kalmasını sağlar. Diyabet hastaları kan şekerini dengelemek için dut tüketebilirler.
Kalp sağlığını korumaya yardımcı olur: Dut kanı temizleyerek kan hücrelerini yenilediği için doğal olarak kalp sağlığını da korumaktadır. Damarların tıkanmasını önleyerek kan akışının normal seviyede olmasını sağlar. Kötü kolesterol seviyesini de düzenleyerek damarların tıkanmasının önüne geçer. Kalp dostu olan dut kalp krizi riskini azaltır. Felç oluşumunu önlemeye de yardımcı olur.
Bağışıklık sistemini güçlendirir: Dut vücutta iç salgı seviyesinin artmasına yardımcı olarak bağışıklık sistemini güçlendirir. Sıvı eksikliği olan kişiler dut tüketimi ile sıvı tüketimini teşvik edebilir.
Cilt sağlığı için faydalıdır: Antioksidan bakımından zengin olan dut cilt sağlığı için çok faydalıdır. Cildin nemlenmesini sağlayarak cildin temizlenmesine yardımcı olur. Dut tüketimi ile cildin gençleşmesi sağlanabilir. Ayrıca dut yaprağı da cilt hastalıkları tedavisinde kullanılmaktadır.
Saçlar için faydalıdır: Antioksidan özelliği cilt üzerinde etkili olduğu gibi saç sağlığı üzerinde de oldukça etkilidir. Saç köklerinin sağlamlaşması ve saç dökülmesinin önlenmesi için dut kaynatılarak suyu ile saçlar yıkanabilir. Kepek sorunu için de bu şekilde hazırlanan dut suyu ile saçlar yıkanabilir.
Gözlerin daha iyi görmesine yardımcı olur: İçeriğinde bulunan yüksek miktarda A vitamini ile gözlerin daha iyi görmesine yardımcı olurken göz sağlığını da korur.

Kuru Dutun Faydaları

Güneşte bekletilerek kurutulan dut sayesinde dut her mevsim tüketilebilir. Dut kurutulduğunda besin değerini çok fazla kaybetmez. Ama kuru dutun farklı faydaları da bulunmaktadır.
·         Kuru dut kan yapımını destekler ve anemi oluşumunu önler.
·         Aç karnına tüketildiğinde bağırsak hareketlerini düzenler ve bağırsak kurtlarının dökülmesini sağlar.
·         Kuru dut kaynatılıp içilerek idrar söktürücü özelliğinden faydalanılabilir.
·         Kuru dut suyu ağız içinde oluşan hastalıkların tedavisinde etkilidir.
·         Kuru dut enerji verir.
·         Kan şekerini ve kolesterolü dengelemeye yardımcı olur.
·         Kuru dut suyu ateşi düşürmek için de kullanılabilir.

Dut Pekmezinin Faydaları

·         Dut pekmezinin en çok bilinen kullanım alanı kansızlığa iyi gelmesidir.
·         Kalp damar sağlığını korumaya yardımcı olur.
·         Enerji verir.
·         Sindirim sistemine iyi gelir.
·         Solunum yolu rahatsızlıklarının tedavisinde etkilidir.
·         Zihin sağlığı ve sinir sistemi için de faydalıdır.

Dut, insan vücudu için çok önemli olan besin değerleri ile dopdoludur. İyi bir demir kaynağı olan dut, riboflavin, C vitamini, K vitamini, vitamin B kompleksi, potasyum, fosfor ve kalsiyum gibi besin kaynakları bakımından da zengindir. Dut, önemli miktarlarda lif içermektedir ve zeaksantin, resveratrol, antosiyaninler, lutein gibi bitkisel besin kaynakları da içermektedir.
Dutun Sağlığa Faydaları Nelerdir?

Sağlık açısından birçok faydası bulunan dut, süper bir antioksidan kaynağıdır. Dut, anti-iltihap özelliğe sahiptir ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Tansiyonu düzenleyen dut, yaşlanma karşıtı özellikleri ile yaşlanma belirtilerini azaltmaya yardımcı olur. Bunların yanı sıra dut; kalp sağlığını korur, kan dolaşımını düzenler, vücutta bulunan serbest radikaller ile mücadele eder, nörolojik hastalıkları önler, iştah açar, içeriğinde bulunan vitamin B kompleks ve K vitamini yardımı ile kansere karşı korur, sinir hücrelerini korur, kabızlığı gidermeye yardımcı olur, sindirim sistemi sağlığını korur, kolesterolü dengeler, hafızayı güçlendirir ve göz sağlığını korur.

1.Sindirim Sistemi

 

Genel olarak meyve ve sebzelerde bulunan lif, dutun içeriğinde de bulunmaktadır. Dut, içeriğinde bulunan lif sayesinde sindirim sistemi sağlığını geliştirir ve hızlandırır. Vücuda alınan gıdaların sindirim sistemi organları tarafından taşınmasını kolaylaştıran dut, kabızlık, bulantı ve ağrı gibi sorunların önüne geçmektedir.
2.Dolaşım Sistemi

Yüksek miktarda demir içeriği ile dut, demir minerali içeren ender meyvelerden biridir. Dut içeriğinde bulunan demir minerali yardımı ile, kırmızı kan hücrelerinin üretilmesini sağlamaktadır. Demir minerali, oksijenin organlara dağıtılmasına yardımcı olmaktadır dolayısı ile dut demir içeriği sayesinde metabolizmayı desteklemektedir.

3.Kardiovaskuler Sağlık

Kan damarlarının mekanizmasını direkt olarak etkileyen bir flavonoid antioksidan olan resveratrol, özellikle anjiotensin tarafından damarlarda oluşabilecek daralmaları önlemektedir. Dutun içeriğinde bulunan resveratrol antioksidantı, kalp sorunlarını önler, felç riskini azaltır ve kanın pıhtılaşması özelliğinin değişmesinden kaynaklanan kalp krizi riskini azaltır. Lif içeriği ile dut, kandaki kolesterol düzeyini olması gereken şekilde ayarlar ve kalp sağlığını korur.

4.Kan Şekeri


Kan şekeri düzeyini kontrol edebilecek bileşenleri içeren dut, Çin’de geleneksel şekilde, kan şekerini ayarlaması için ilaç olarak kullanılmaktadır.







5.Kanser



İçermiş olduğu yüksek miktarlardaki C vitamini, A vitamini ile diğer polifenolik ve bitkisel besin kaynağı bileşenlerini içeren dut, çok iyi bir antioksidan kaynağıdır. Vücuttaki zararlı serbest radikaller ile mücadele eden ve hücreleri koruyup yenileyen antioksidanlar, kanser hücrelerinin değişip daha zararlı etki göstermesini önlemektedir.


6.Göz Sağlığı

Zea-ksantin adı verilen bir karotenoid içeren dut, oküler hücreler üzerindeki oksidatif stresi azaltır ve retina ile ilgili göz hastalıklarını engeller. Zea-ksantin karotenoidleri antioksidanlar gibi etki gösterdiği için, serbest radikallerin gözün retina bölgesine zarar vermesini önlemekte ve katarakt ile makuler dejenerasyon gibi göz hastalıkları riskini azaltmakta ve korumaktadır.





7.Bağışıklık Sistemi

C vitamini, hastalıklara karşı koruyan ya da yabancı patojenlere karşı vücudu koruyan çok güçlü bir besin kaynağıdır. Her gün düzenli olarak vücuda alınması gereken C vitamini ihtiyacınızı birçok sebze ve meyve aracılığı ile karşılayabileceğiniz gibi, dut yiyerek de bu C vitamini ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz. Böylece bağışıklık sisteminizi güçlendirmiş ve hastalıklara karşı direnç kazanmasını sağlamış olursunuz. Dut, alkaloid içermektedir ve alkaloidler makrofaj etkisi göstermektedir. Makrofajlar ise, bağışıklık sistemini uyaran beyaz kan hücreleridir.

8.Kemik Sağlığı

K vitamini, kalsiyum, demir ve az miktarda fosfor ile magnezyum dutun içeriğinde bulunmaktadır. Bu saymış olduğumuz besin değerleri ise, kemik sağlığını korumakta ve kemiklerin güçlenmesini sağlamaktadır. Her birimizin yaşı ilerledikçe kemikleri zayıflamakta ve birçok kemik hastalığına karşı direnci biraz daha düşmektedir. Bundan dolayı dut, yaşa bağlı olarak gelişen kemik erimelerini yavaşlatır ve durdurmaya yardımcı olur.

9.Erken Yaşlanma

  Dut, yüksek miktarda A vitaminini ve E vitaminini yapısında bulundurmaktadır. Bunların yanı sıra dut, lutein, beta karoten, zea-ksantin ve alfa karoten gibi karotenoid bileşenlerini içermektedir. Tüm bu elementler ise antioksidanlar gibi işlev göstererek, cildi serbest radikallere karşı korumaktadır. Dut, cildin ışıldamasını sağlar ve cilt lekeleri ile yaşlılık lekelerini gidermeye ya da oluşmasını engellemeye yardımcı olur.
10.Saç Sağlığı

 

  
Lezzetli bir meyve olan dut, yüksek miktarda A vitaminini ve E vitaminini yapısında bulundurmaktadır. Bunların yanı sıra dut, lutein, beta karoten, zea-ksantin ve alfa karoten gibi karotenoid bileşenlerini içermektedir. Tüm bu elementler ise antioksidanlar gibi işlev göstererek, saçları serbest radikallerin zararlarına karşı korur. Dut, saçların parlaklık kazanmasını ve sağlıklı şekilde uzamasını destekler.
11.Beyin ve Sinir Sağlığı

 

Tayland’da bulunan bir üniversitede yapılan bir araştırmaya göre, dut beyin hasarlarını gidermeye ve hafızayı güçlendirmeye yardımcıdır. Bilişsel aktiviteleri geliştiren dut, sinir hücrelerini korur ve oksidatif stres oranını azaltmaya yardımcı olur.
12.Antioksidan

Özellikle resveratrol adı verilen bir antioksidan türünü içeren dut, serbest radikaller tarafından vücuda verilen zararları önler ve en aza indirmeye yardımcı olur.
Fazla Miktarda Dut Tüketmenin Bir Zararı Olabilir Mi?

    Bazı dut türleri kan şekerini ayarlayan çok iyi birer besin kaynağı iken, bazı türdeki dutlar ise, diğerlerine göre oldukça tehlikeli birer meyvedir. O nedenle bilmediğiniz dut türlerini yememeniz tavsiye edilmektedir.
    Bazı hassas bünyeye sahip kişilerde dut, alerjik etkilere sebep olabilmektedir.
    Beyaz renkli dutun bilinen herhangi bir yan etkisi yoktur fakat, yine de hamile ve emziren kadınların çok fazla dut tüketiminden kaçınmaları tavsiye edilmektedir.
    Diyabet hastalarının kan şekerini düzenlemeye yardımcı olan dut, çok fazla miktarlarda tüketildiğinde dikkatli olunmalıdır. Çünkü, bu durum kan şekeri seviyesinin çok fazla düşmesine sebep olacaktır.
    Özellikle karadut, önemli oranlarda kan şekerini düşürdüğü için, ameliyat sırasında birtakım olumsuz durumların yaşanmasına sebep olabilmektedir. Bundan dolayı, belirlenmiş olan ameliyat tarihinden en az iki hafta öncesinde dut tüketimi durdurulmalıdır.
    Fazla miktarda dut tüketimi yapmak, karın ağrısı, mide bulantısı, ishal ve kusma gibi sağlık sorunlarının yaşanmasına yol açabilmektedir.

Dutun Zararları Nelerdir?

Dut çok faydalı olsa da yanlış tüketimi veya fazla tüketimi sağlığa zararlı olabilir.
·         Kan şekerini etkileyen dut kan şekerini düşürücü etki gösterdiği için şeker hastalarına önerilmez. Kuru dut ise kan şekerini yükseltici etki gösterir.
·         Dut vücutta karbonhidrat emilimini engellemektedir.
·         Potasyum bakımından zengin olan dut böbrek ve safra kesesi rahatsızlıkları yaşayanlarda çeşitli sorunlara neden olabilir.